Handgeschreven receptenboeken rond 1910

Restauratieverslag boeken uit collectie Schut Papier

snipper ism Thekla Ahrens (boekrestaurator)     

5 receptenboeken uit de collectie van Schut Papier. 

De boeken bevatten papiermonsters met de recepturen, zoals zij destijds bij Schut zijn vervaardigd. De boeken zijn rond 1910.                                              

Schadebeschrijving         

 De banden zijn gedeformeerd, dat wil zeggen: de rug en platten én het boekblok zijn vervormd geraakt. Dit is veroorzaakt door de album constructie, de binding met een stijve hoge rug en het boekblok met veel ingeplakte monsters aan de kant van de kneep en een ‘lege’ voorsnede met alleen de pagina dikte waardoor deze sterk taps toeloopt. De stapelberging van de boeken in de kluis heeft hier nog extra bij bijgedragen.

De boeken zijn goed te openen en per pagina te raadplegen. Met uitzondering van boek 4, hierbij is de bandrug duidelijk niet hoog genoeg voor de inhoud van het boek.                                

Verder vertonen de boeken een behoorlijk materiële schade. De kartonnen platten zijn gespleten. Het linnen en leer zijn in slechte conditie, zwaar beschadigd en deels ontbrekend. De pagina’s zijn aan de randen gekruld en soms ingescheurd. De lijm waarmee de monsters zijn vastgezet is bruin verkleurd en doorgeslagen. Soms zijn de monsters losgeraakt. In de stroken zit matig vuil. De ingevoegde klappers zijn in een redelijke staat en vertonen hier en daar mechanische papierschade.

VERSLAG BOEKRESTAURATIES

BOEK 1 TM 4 ALGEMEEN

BOEKBLOK

1.      Van het boekblok is per pagina het opliggend vuil verwijderd met roetspons en kwast

2.      Kreuken/vouwen en gedeformeerde pagina’s zijn gevlakt met een couter (speciaal warm strijkboutje).

3.      Scheurtjes zijn gerepareerd met Japans papier (kozo) en Japans vlies (12 grams).

4.      Losgeraakte monsters zijn teruggezet met een scharnier van Japans papier en gekreukte monsters gevlakt.

5.      Scheuren zijn gerepareerd met Japans papier (kozo 12 grs of japans vlies).

6.      De klapper en andere losse bijgevoegde bladen zijn droog gereinigd, gevlakt en gerepareerd met Japans papier waar nodig.

7.      De klapper en bijlagen zijn in een zuurvrij omslag geplaatst

BAND

1.      Van de band is het opliggend vuil verwijderd met roetspons en een droge doek.

2.      Het leer is geconsolideerd met Klucel G oplost in ethanol (6 %).

3.      De losse deeltjes van het leer en linnen van de boekband zijn vastgezet met een mix lijm van evacol en methylcellulose.

4.      Hoeken band en platranden zijn onder druk verstevigd met mix lijm (evacol en methylcellulose) en afgewerkt met op kleur gebracht Japans papier.

BEWARING & EXPOSTIEMATERIALEN

1.      Voor ieder boek is een passende doos vervaardigd en 2 kussens voor ondersteuning bij tonen of exposeren.

2.      Boek 5 is niet behandeld maar er is wel een doos voor vervaardigd.

BIJZONDERHEDEN PER BOEK

Boek 1

In de klapper zijn zuurvrije bladen ingevoegd om meer overzet/verkleuring van het zure

omslagpapier/kernkarton te voorkomen.

Boek 2

Veel boekblokreparaties. Het papier is aan de kop en staart van veel pagina’s ingescheurd bij de

overgang van een verlijmde kim naar de pagina.

De ingeplakte informaties op het schutblad voorzijde zijn voorzien van een strook Japans papier om

terugslaan bij opening te vermijden.

Boek 3

Het gedeformeerde voorplat is gevlakt.

Een speciale wig is toegepast om het boekblok vanuit het middendeel te ondersteunen waardoor het boek

beter in vorm blijft.

Boek 4

1.      Om het boek beter te laten openen en de rugvervorming te verbeteren is de band van het boekblok losgehaald.

2.      De lijm op de rug is opgeweekt en van de oude warme lijm ontdaan om deze flexibeler te maken en de vorm te verbeteren.

3.      Om de band beter te laten scharnieren is het nodig gebleken een aantal lege katernen van het boekblok af te halen

4.      Er zijn nieuwe bindingen (tyvec) aangebracht

5.      De rug is overlijmd met stroken vliegtuiglinnen tussen de bindingen en een volledige laag soepel tyvek met vleugels over de gehele rug (mix lijm evacol en methylcellulose)

6.      De rug is voorzien van een koker van stevig japans papier om de verbinding van het boekblok met de bandrug te verstevigen

7.      De originele kapitaalbandjes zijn teruggeplaatst

8.      De opening die aan de staartkant is ontstaan vanwege een ongelijke dikte aan staart en kopse kant is

9.      opgevuld met een klein steuntje

10.   De losse katernen zijn in de bergingsdoos in een aparte map bijgevoegd

11.   De paperclip in de bijlage is verwijderd

GROOTBOEK                          

Beschrijving                   boekhouding klanten en bestellingen

Datering                       1877

Formaat                        40 h x 24,5 b x 8,5 d in cm

Bindwijze                      op perkamenten stroken genaaid met losse rechte rug

Band                            half leer / half linnen

Boekblok                       voorin tabs (onbeschreven) en 310  bladen handgeschreven in kolommen

Staat                             zeer slechte staat:

De schade aan de boekband: veel stof en oppervlaktevuil, bekleding in slechte conditie, voorplat met dekblad los en linnen achterzijde verfomfaaid. Van de rug is alleen de leerbekleding overhangend aan 1 scharnier, het ruggenbord is niet aanwezig. De platkernen zijn voos aan de hoeken en de randen.

De boekconstructie is redelijk: het laatste katern ligt los.

Boekblok heeft veel vuilophoping in de kneep. De tabs zijn beschadigd en de bladen zijn met name in de hoeken omgekruld. De schutbladen zijn verkleurd. Verder vertoont het schimmelsporen (niet actief) en vraatschade door zilvervisjes.

Behandeling                   Dit boek zal terughoudend gerestaureerd worden dat wil zeggen dat de onderdelen die er zijn, verstevigd zullen worden, zodat het boek weer kan functioneren en de inhoud voldoende beschermd zal blijven. 

VERSLAG BOEKRESTAURATIE GROOTBOEK

BOEKBLOK

1.      Van het boekblok is per pagina het opliggend vuil verwijderd met roetspons en kwast. In dit boek zat veel los vuil in met name de kneep. Deze is verzameld en in een potje bijgevoegd

2.      De losliggende katernen zijn gerepareerd met Japans papier en weer aangenaaid

3.      Kreuken/vouwen en gedeformeerde pagina’s zijn gevlakt met een couter (speciaal warm strijkboutje)

4.      Scheurtjes zijn gerepareerd met Japans papier (kozo) en Japans vlies (12 grams)

5.      Zowel van de dek- als de vliegende schutbladen, erg brittle, zijn de ontbrekende delen aangevuld en de scheuren gerepareerd met Japans papier (kozo)

6.      Tussengevoegde papieren bijlagen zijn teruggezet op de pagina waar ze aangetroffen zijn met een scharnier van Japans papier (kozo)

BAND

1.      Van de band is het opliggend vuil verwijderd met roetspons en een droge doek.

2.      De linnen binnenscharnieren zijn ter versteviging gecacheerd met japans papier en teruggezet

3.      Van de rug is de papieren overlijming grotendeels verwijderd en opnieuw overlijmd met stroken vliegtuiglinnen tussen de bindingen (mix evacol en methylcellulose ). Op de rug is een koker van dik Japans papier geplaatst om een stevige verbinding tussen boekblok en bandrug te vormen.

4.      De deels gebroken bindingen van het boekblok zijn verlengd met perkamenten strookjes en de platten weer aangezet.

5.      De platten zijn zowel op de hoeken als in zijn geheel verstevigd. Beide platten zijn voorzien van een dun japans papier met de lijm Klucel G in ethanol. De originele linnenbekleding is gecacheerd met Japans papier en teruggezet op het voorplat.

6.      Het rugleer is geconsolideerd met Klucel G oplost in ethanol (6 %) en in- en aangestukt met schaafleer en op kleur gebracht Japans papier. De losse rugbekleding is aan de achterzijde verstevigd met vliegtuiglinnen op kleur. De enige orginele leren hoekbekleding (achterplat staart) is gecacheerd met Japans papier en weer op de originele plek teruggezet.

7.      Een dun ruggebord van zuurvrij papier is onder het leer aangebracht en de leren rugbekleding is teruggezet.